Hoornvliesoedeem: een beter inzicht

Het hoornvlies¹

Het hoornvlies is de voorste oogwand. Het is stevig en transparant, beschermt het oog en zorgt ervoor dat de lichtstralen op het netvlies samenkomen om een helder zicht te krijgen.

^{Schematische lengtedoorsnede van het menselijk oog}

Hoornvliesoedeem²

Hoornvliesoedeem is een zwelling van het hoornvlies door een ophoping van vocht. Deze zwelling leidt tot een toename van de hoornvliesdikte en het optreden van onregelmatigheden die leiden tot een verminderde transparantie van het hoornvlies en dus een verminderde gezichtsscherpte. Bovendien kan het oedeem pijn veroorzaken.

Oorzaken van hoorvliesoedeem²

Hoornvliesoedeem kan te wijten zijn aan:

• De oppervlaktelaag van het hoornvlies (epitheel),
• De tussenliggende laag van het hoornvlies (stroma),
• De binnenste laag van het hoornvlies (endotheel).

Oorzaken gerelateerd aan het epitheel (niet limitatief)

• Chronische, uitgebreide ulceratie van het epitheel,
• Ischemie van het hoornvlies: verminderde zuurstoftoevoer naar het hoornvlies door het dragen van een contactlens.

Oorzaken gerelateerd aan het stroma (niet limitatief)

• Infectie met bepaalde virussen zoals herpes,
• Een ontstekingsproces.

Oorzaken gerelateerd aan het endotheel (niet limitatief)

• Fuchs-dystrofie: chronisch oedeem veroorzaakt door een substantieel verlies van endotheelcellen. Deze aandoening wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van druppelvormige uitgroei in de diepe laag, we spreken dan van 'Cornea Guttata'⁴,
• Cataractoperatie: veroorzaakt de vernietiging van een aantal endotheelcellen, wat kunnen leiden tot de vorming van hoornvliesoedeem,
• Andere oorzaken: trauma, brandwonden, hoornvliestransplantatie.

Symptomen en diagnose van hoornvliesoedeem¹

Hoornvliesoedeem wordt gekenmerkt door:

• Fotofobie (overmatige gevoeligheid voor licht);
• Het zien van gekleurde halo's rond lichtbronnen;
• Vermindering van de gezichtsscherpte;
• Wazig zien, in een vroeg stadium na het ontwaken en later gedurende de hele dag;
• Een tranend oog;
• Pijn.

Om de diagnose te stellen, onderzoekt de oogarts met een spleetlamp of er sprake is van belletjes en onregelmatigheden op de oppervlaktelaag van het hoornvlies, verdikking van de middelste laag of oppervlaktelaag van het hoornvlies of sporen van littekens in de meest gevorderde stadia. De oogarts meet ook de hoornvliesdikte, endotheelceldichtheid en gezichtsscherpte. De oogarts kan ook een microscopisch onderzoek uitvoeren om de toestand van het hoornvlies te bekijken.

Behandelingen²

Hoornvliesoedeem kan, indien niet ver gevorderd, behandeld worden met:

• Oogdruppels op basis van natriumchloride,
• Oogdruppels op basis van siliconen.

In de meest gevorderde gevallen blijft hoornvliestransplantatie de gebruikelijke behandeling.

_{Neem voor meer informatie contact op met uw oogarts.}

1. _{https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/166104-corneaoedeem-zwelling-van-het-hoornvlies.html, geraadpleegd op 17/03/2021.}
2. _{Borderie, V., Touzeau, O., & Laroche, L. (2009).  EMC - Oogheelkunde, 6(1), 1–20.}

 _{Gebruik van de beelden:}

_{https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Eye_scheme_mulitlingual.svg - Talos, gekleurd door Jakov}